Column

Eppo van Nispen tot Sevenaer FIAR

Ontregelende regelneef gezocht

31 mei 2025

Eppo van Nispen tot Sevenaer

Kleintjes worden groot. Mijn allerliefste lief en ik vonden het jaren gelden dan ook hoog tijd dat onze kinderen meer verantwoordelijkheid in het huishouden moesten dragen. Met vijf koters wilden we niet dat ons huis het voorbeeld van dat van Jan Steen zou overstijgen. De afwas bleek een bron van ergernis. Als kleintjes hielpen ze wel mee, als aankomende pubers eindigde iedere afwasbeurt in een handgemeen. Lang leve de techniek, want om die reden hadden we al vroeg een afwasmachine. De enige regel was dat wie hem schoon aantrof de machine uit moest ruimen. Simpeler kon het niet. Het bleek een bron van list en bedrog tussen onze hartendiefjes. Van “hij stond nog aan” tot “ huh, hij is toch al geleegd”. Uiteindelijk stonden wij, de oudjes, ruziënd de boel uit te pakken. Regels, ze zijn ouder dan de weg naar Rome. Ze moeten lust brengen, maar leiden vaak tot last. Met het voortschrijden der techniek, schrijden ook die regels voort. Sterker, er lijken er steeds meer bij te komen. Voor handelaar en consument. Die regelarij in het audiovisuele domein was de overheid al vroeg mee. De radio had nog niet eens de weg naar onze huiskamer gevonden of men maakte zich in Den Haag al zorgen over wat dat onze maatschappij brengen, of beter niet brengen, zou. In Nederland kwam er daarom in 1904, ja u leest het goed, 1904, al een wet genaamd de Telegraaf- en Telefoonwet die ieder verplichtte een zendmachtiging aan te vragen. Niks vrije ether, zelfs het luisteren door particulieren werd door deze wet verboden. Ons toen nog aller PTT had de taak dat zogeheten luisterverbod te handhaven. Dat ging natuurlijk niet. Het verbod maakte het illegale luisteren voor de creatieve zelfbouwende radioamateur alleen maar spannender.  Een groeiende groep stiekeme luisteraars was het gevolg. Gelukkig zijn we een landje van verenigingen en jawel, in 1916 ontstond in Nederland dan ook de eerste vereniging van radioamateurs: de Nederlandsche Vereeniging voor Radiotelegrafie (NVVR) onder leiding van omroeppionier Jan Corver. Corver bedacht het woord “omroep”. ‘Rondzenddienst’ was de term die ze toen gebruikten. Dat vond Jan maar niks. “Omroep” moest het zijn, als eerbetoon aan de uitstervende straatomroepers. De vereniging heeft een belangrijke rol gespeeld in het wekken van belangstelling voor de thuisradio. Er bestonden in die tijd nog geen over de toonbank verkrijgbare radiotoestellen. Het was allemaal handig knutselwerk. Wel knutselwerk dat zou leiden tot een geweldige industrie voor Nederland. Inmiddels mocht iedere Nederlander weer luisteren, tenminste als ze een vergunning hadden. Na de eerste commerciële radiouitzending in 1919 door Hanso Idzerda wilde iedereen wel een radio. Met de komst van televisie kwamen de Kijk- en Luistergelden. Van Europese regelgeving had niemand toen gehoord. Europa was een vakantieplek, geen bureaucratisch bastion. Inmiddels vinden ze in Europa ook dat er teveel regels zijn. Daar willen ze wat tegen doen. Maar regels zijn net als FM/DAB-storingen: ze komen altijd opzetten als je net even lekker luistert. Lust of last, ik weet het niet. Ik wou dat ik van Kooten en de Bie’s regelneef had om te ontregelen.

Agenda

Het laatste nieuws

Columns